به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشکری خراسان رضوی جشن و شادی و استقبال از بهار آیینی است که از گذشته بر جا مانده، در این گزارش رسوم شهرهای مختلف را در نوروز می‌خوانید.
آوای کرب جانو و نوروزخوانی
یک پژوهشگر بومی در قوچان گفت: نوروز یکی ازآیین‌های دیرپای ایرانی است که باهمان رنگ و روی کهن، پیوسته با آداب ورسوم دلکشش درقوچان جان‌های زلال را به خویش فرا می‌خواند. بر اساس یک باورکهن مردم قوچان از نیمه اسفندماه آماده استقبال از نوروز می‌شوند و نخست با انجام خانه تکانی، غبار سال کهنه را ازچهره منزل خویش می‌زدایند و پذیرای فروهر نوروزی می‌گردند.
مهدي رحماني قوچاني عنوان کرد: درهمین روزهای پرتکاپو صدای گرم و دل نواز کربلایی جان محمد ( کرب جانو) که مردی متدین ومتعهدی بود درکوچه‌های شهر طنین می‌افکند و به اصطلاح سنت نوروز خوانی را اجرا می‌کرد:
«سوینجی نوروز آمده/ ای عید پیروز آمده»
وی افزود: علاوه بر آئین استقبال از بهار، یکی ازسنن بسیار پسندیده و دلکش، مراسم عید دیدنی درقوچان بود. این رسم زیبای مردمی تا چهاردهه پیش درقوچان برگزار می‌شد. برای انجام عید دیدنی هر روز یک محله در نظر گرفته می‌شد که درآن روز خاص، تمام محله مورد بازدید، آب و جارو می‌شد و بوی کاهگل تمام فضا را معطر می‌نمود.
وی بیان کرد: درب تمام منازل باز بود و بزرگان و مسئولان شهر بدون درنظرگرفتن موقعیت اجتماعی - اقتصادی صاحب خانه شروع به عید دیدنی می‌کردند؛ دراین ایام فرقی بین غنی و فقیر نبود و یکی از آرمان‌های نوروزی، یعنی برقراری برابری و مساوات عینیت می‌یافت.
بازی‌های محلی اوپشتک، پاراپارا و مزلاق در ایام نوروز
وی افزود: رسم پهن کردن سفره نوروزی در بین مردم قوچان بسیار زیبا و با معنویت همراه بود. سفره باید توسط دختر باکره گسترده می‌شد درحالی که سوره‌ای از قرآن را زیرلب تلاوت می‌کرد. عیدگاه‌های نوروزی در ایام نوروز در باغ‌هایی محصور با درختان تنومند توت، زردآلو و بید برپا و در آن انواع سرگرمی‌ها و بازی‌های محلی اجرا می‌شد؛ در گوشه‌ای پهلوانان و جوانان چوخه کار مشغول کشتی گرفتن بودند. گروهی از جوانان سرگرم بازی‌های محلی ازجمله اوپشتک، پاراپارا، مزلاق، گوگ چمبه، تسمه تسمه و... می‌شدند.
پخت کلوچه قندی و علفه
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بردسکن گفت: مراسم و آیین‌های استقبال از نوروز در اکثر شهرهای ایران برگرفته از یک ریشه تاریخی فرهنگی بوده که در طول زمان و در مناطق مختلف دچار تغییرات جزئی شده است.
صابری زارع ادامه داد: جشن استقبال از بهار در بردسکن از 50 روز مانده به بهار با برگزاری جشن سده آغاز می‌شود. مردم در ترشیز قدیم و بردسکن امروزی همچون اجداد و نیاکان خود این جشن را به خوبی برگزار می‌کنند. یک یا دو روز قبل از دهم بهمن هیزم از کوه و دشت و بیابان جمع می کنند و در این روز و شب سرد در محلی موسوم به میدان محله همه اهل محل گرد هم می‌آیند.
وی عنوان کرد: همزمان دور تا دور آتش شادی و سرور است و گروهی در وسط میدان گرداگرد آتش رقص‌های آیینی و محلی، چوب بازی و اسب چوبی با لباس‌های بلند و سنتی را به نمایش می‌گذارند. گروه دیگری نیز دست در دست همدیگر به گرد میدان می‌چرخند و آوازهای خاص محلی را می‌سرایند. «آهای آهای های های جشن سده آمده است» و «سده، سده، صد به غله، 50 به نوروز».
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بردسکن عنوان کرد: چهارشنبه سوری، علفه، خانه تکانی، سفره هفت سین، مهمان نوازی و پخت کلوچه قندی قبل از عید، خرید بازار، لباس نو و... از جمله مراسم‌های استقبال از بهار در بردسکن است.
چیدن گل‌های بنفش از دشت و گره زدن سبزه‌ها
صابری زارع افزود: رسم علفه در بردسکن و به ویژه در روستاها نیز چنین بود که سه روز مانده به اول نوروز، چند گروه از مردان و زنان که بیشتر جوانان را شامل می‌شد به میان دشت‌های سر سبز و بهاری اطراف روستا می‌رفتند. مردان و زنان گل‌های بنفش رنگی را با پیازک‌های ریشه‌ای آن، سبزی‌هایی مانند بلقست و... ساقه‌های بلند گیاهان، گندم و جو را جمع می‌کردند. بر درختان بزرگ طنابی می‌انداختند و تاب‌بازی می‌کردند و در نهایت به روستا بر می‌گشتند. اهالی بلقست و گل‌های خودرو بنفش را می‌خوردند و به نشانه آمدن بهار سبزه‌ها را بر در خانه همسایگان گره می‌زدند.
پخت سمنو
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چناران نیز گفت: پخت سمنو یکی از آئین‌های سنتی، قدیمی مردم چناران در ایام پایانی سال است. مردم منطقه برای پخت سمنو که ارتباط مستقیم با سفره هفت سین دارد از یک ماه قبل گندم‌ها را در آب می‌ریزند و پس از جوانه زدن آن‌ها را در سینی‌های بزرگی پهن و صبر می‌کنند تا سبز شوند.
محمد طاهریان‌مقدم بیان کرد: پس از این که گندم‌ها کمی سبز شدند آن‌ها را از هم جدا می‌کنند که در اصطلاح به آن تیف کردن می‌گویند و سپس گندم‌ها را زیر نور آفتاب خشک و در مرحله آخر آسیاب می‌کنند. پس از آسیاب کردن گندم‌ها سمنوپز گندم و جوانه را با صبر و حوصله در پاتیل یا دیگ مسی بزرگ می‌ریزد و شروع به هم زدن سمنو می‌کند تا تمام آب داخل آن بخار شود و محلولی خمیرگونه در پاتیل یا دیگ بماند که این عمل را سرخ کردن می‌گویند.
وی افزود: بر اثر سرخ کردن با دمای ملایم که 24 ساعت طول می‌کشد، رنگ آرد و آب قهوه‌ای و دارای عطر خاصی می‌شود.
پوشیدن لباس‌های محلی که از ابریشم تهیه شده است
مهدی ناصری، فرماندار کلات گفت: با گذر زمان و تغییر سبک زندگی مردم نکته جالب در برگزاری آیین ملی و مذهبی در این شهرستان حفظ آیین‌ها و سنت‌ها است. مردم این منطقه برای برگزاری جشن نوروز با پوشیدن لباس‌های محلی و بومی که از ابریشم تهیه شده سنت خود را حفظ کرده و آن را برای سایر مردم کشور نمایش می‌دهند.
در برخی از روستاهای شهرستان بعد از تحویل سال مردم گرد هم در میدان ورودی روستا تجمع می‌کنند و سال نو را به یکدیگر تبریک می‌گویند، این اقدام جزء آیین و سنت پیشین کلات است.
پیمایش صفحه کلید
مسدود کردن انیمیشن ها
.png)
