لزوم آشنايي با انجمن های میراث فرهنگی
به گواه مستندات تاریخی و شواهد باستانشناسی، بسیاری از تمدنهای بشری و شهرهای كهن، از بستر روستاها برخاستند و نیز بسیاری از روستاهای كنونی، در روزگاری دور یا نزدیك شهرهای بزرگ یا كوچك بودهاند. از این روی در عصر حاضر و از دیدگاه پژوهشگران عرصه تاریخ و باستانشناسی و مردمشناسی، روستاها از اهمیت شایانی برخوردار هستند. خاصه در سرزمین ایران كه آنرا مهد نخستین روستاها و سرآغاز زندگی روستایی بشر می دانند. در یك بررسی اجمالی و مختصر، كمتر روستایی را می توان دید كه در آن نمونه های متعددی از آثار تاریخی و باستانی به دست نیاید. داستان ها و افسانههای عامیانه در افواه مردمان روستانشین و نیز وجود گونههای مختلف آثار تاریخی مادی از قبیل مساجد، آب انبارها، خانههای اعیانی، بقایای ارگهای حكومتی و.... در نقاط مختلف و در جوار روستاها، مبیّن ارزش و جایگاه ویژه آنها از نظر مواریث فرهنگی و قومی است.
با توجه به مقدمه بالا سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان متولی امر پاسداری و حفاظت، احیاء و مرمت آثار و ابنیه تاریخی كشور، توجه ویژهای به روستاها دارد. لیكن در سیاستهای كلی این سازمان با توجه به محدودیتهای مالی و تجهیزاتی موجود به نسبت آثار تاریخی و پراكندگی آن، بهرهبرداری از ظرفیت مردمی موجود در روستاها جایگاه خاصی دارد. در این میان انجمنهای میراث فرهنگی بهعنوان نمایندگان مردم در روستاها نقش بسیار موثر و حائز اهمیتی دارند. به طور كلی در جهان مدرن آگاهی و دانایی پایه و اساس توانایی است. این قاعده را می توان در تمام عرصهها تسّری داد. اما در عرصه حفاظت از میراث فرهنگی، باید كه نقش والایی برای آن قائل شد. به دیگر سخن در صورت آگاهی مردم از ارزش واقعی مواریث تاریخی و فرهنگی و نیز نقش آن در شكلدهی به هویت ملی و قومی آنها، بیتردید در حفاظت و پاسداری از آن پیش قدم میشدند. صرف نظر از ارزش معنوی كه آثار تاریخی برخوردار میباشند، باید به نكته دیگری نیز توجه داشت و آن نقش ویژه در عرصه توسعه صنعت گردشگری و به تبع آن توسعه اقتصادی جوامع مختلف است.
تجربه موفق كشورهای پیشرو در صنعت گردشگری و توجه ویژه آنها به بهرهوری از ظرفیت آثار تاریخی جذب گردشگران، نمونه و الگوی مناسبی برای عمل در سرزمینی غنی و توانمند چون ایران است. البته با لحاظ نمودن ارزشهای ملی و بومی و پرهیز از تقلید كوركورانه در مقابل بیتوجهی به پاسداری از آثار تاریخی كه ثمرهی جهل و عدم آگاهی نسبت به اهمیت آن ها است، همواره موجب بروز آسیب های متعددی به محوطهها و بناهای تاریخی شده است. همچنین همین عدم آگاهی در بسیاری مواقع موجب سوء استفاده سودجویان و طمعكارانی شده است كه در اندیشه سود بیشتر، به هیچ ارزش و قانونی پایبند نیستند. چه آن گروهی كه به امید یافتن گنج، از طریق حفاری غیرمجاز اقدام به تخریب لایههای باستانی و آثار تاریخی مدفون در خاك مینمایند و چه زمینخوارانی كه به امید فریب مردمان ساده دل اقدام به تغییر كاربری اراضی كشاورزی و ساخت و ساز غیرمجاز در عرصه و حریم آثار تاریخی می نمایند.
میثاق نامه انجمن های میراث فرهنگی