به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی ابوالفضل مکرمی فر با اعلام این خبر افزود: عاشقهای کرد کرمانج در شمال خراسان، پُرشمارترین گروه موسیقی نوازان در این خطه هستند.، پیشه این افراد در بسیاری خانوادهها از پدر به پسر رسیده است و تاثیر «عاشقها» بر موسیقی، رقص و جلوه های مردم شناختی کردی خراسان فوقالعاده چشمگیر و گسترده است.
وی ادامه داد: همچنین از نظر اجتماعی حضور این گروه از موسیقی بسیار پُررنگ و گسترده بوده ، به طوری که از گذشته تاکنون در میان کردهای خراسان و دیگر اقوام غیرکرد، هیچ مجلس شادی و گردهمایی اجتماعی بدون حضور هنرنمایی عاشقها برگزار نمیشود.
مکرمی فر افزود: «عاشقها» نه تنها بیشترین سازهای موسیقی را مینوازند که بخش بزرگی از آواها و مقامهای موسیقی کردی خراسان نیزتوسط آنان حفظ، آفریده و انتقال داده شده است.
وی یادآورشد: سازهای عاشقها شامل چهار ساز باستانی زُرنه (سُرنا)، قوشمه، دُل (دهل) و کمانچه است که از دوران باستان در مناطق کردنشین و در سرتاسر ایران زمین توسط هنرمندان نواخته میشود.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی، عاشقها دارای طایفه ای هستند که به آنها طایفه عاشقها یا " تیپرا عاشقان" گفته میشود، بنابراین در سیستم طایفهای کردهای خراسان دارای جایگاه ویژه هستند، افراد این طایفه بیشتر در چناران، قوچان، خانلق شیروان، روستای سریوان بین بجنورد و آشخانه، روستاهای شاراوه کرد و قاضی سملقان ساکن هستند.
وی ادامه داد: روستاهای این طایفه نیز به روستای عاشقان معروف است که یکی از معروف ترین آن ها روستای زلم آباد از بخش خوشاب سبزوار است که 124 خانوار کرد کرمانج از تیره عاشقهای ایل توپکان قوچان در آن ساکناند، این تیره در گذشته کوچ رو بوده اما از حدود 60 سال پیش در محل روستا یکجا نشین شدهاند.
مکرمی فراظهارکرد: عاشقهای زلم آباد از گذشته تا کنون در مراسم و گردهماییها گستره وسیعی از شمال خراسان در میان کرد و غیرکرد شرکت کرده و به اجرای هنر نوازندگی و خوانندگی میپردازند.
مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی همچنین در رابطه با گسترده کاری عاشقها با بیان این که در گذشته این موسیقی نوازان در سه گونه مجالس و مراسم کلی حضور داشتند، گفت: جشنهای خانوادگی همچون نامزدی، عروسی، جشن دهمین روز تولد نوزاد، ختنهسوران، مراسم هدیه بردن در شب چله و نوروز. جشن عروسی و ختنهسوران و مراسم وابسته به آنها، مهمترین جشنهای خانوادگی در میان کردهای خراسان است، این جشنها از گذشته تا کنون با جلال و شکوه فراوان برگزار میشده است و با توجه به اهمیت موسیقی در زندگی کردهای خراسان، اجرای موسیقی توسط عاشقها و اجرای رقص سنتی کردی خراسان، مهمترین و اصلیترین بخش این جشنها بوده و هست.
مکرمی فر ادامه داد: جشنهای همگانی و مراسم آیینی همچون نوروز به ویژه روزهای 13 و 14 فروردین، مراسم نذری در امامزادهها و مکانهای مقدس که پنجشنبه و جمعهها در بسیاری روستاها برگزار میشد، کشتی سنتی چوخه، مراسم پشمچینی و قوچگذاری، مراسم برداشت محصول، مراسم شیردوشی در فصل بهار از دیگر مراسم هایی است که عاشق ها موسیقی نوازی می کردند.
وی افزود: تا دو دهه پیش اجرای مراسم نوروزی در میان کردهای خراسان دو هفته بطول میکشید که در روز 14 فروردین به اوج خود میرسید، اجرای موسیقی و انجام رقصهای گروهی، اجرای کشتی سنتی چوخه همراه با نوای سرنا و دهل ، اجرای نمایشهای سنتی توره برای شادی و سرگرم کردن مردم و مراسم میرنوروزی، همگی به یمن و برکت حضور پُررنگ عاشقها برگزار میشد.
مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی گفت: مجالس بزم بزرگان ایل و ایلخان های قوچان و بجنورد. در گذشته بزرگان هر طایفه و ایلی بویژه ایلخان های قوچان و بجنورد، هنرمندان زیادی ازجمله بخشیها، عاشقها و لولوگرها را زیر حمایت خویش داشتند و به مجالس بزمشان دعوت می کردند، حمایت بزرگان ایلهای کرد خراسان از هنرمندان به پرورش و گسترش هنر نوازندگی و خوانندگی کمک شایانی کرد.
هم چنین محمود طغرایی مدیر دفتر ثبت میراث فرهنگی اداره کل میرث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی با اشاره به اهمیت وجایگاه موسیقی سنتی درمیراث ناملموس اقوام ایرانی گفت: با توجه به تداوم وحضور بسیار گسترده موسیقی عاشق های کرمانج در خراسان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری این اثر را به شماره 1534 وتاریخ 9/12/1396 درفهرست میراث ناملموس ایران به ثبت رسانید.
وی یادآورشد: اکنون لوح ثبتی این اثر تاریخی به خراسان رضوی ابلاغ شده است.